بررسی نشریات کودک و نوجوان در دهه هفتاد شمسی

Scrutinizing the journals of children and adolescents in Iran (1990-2000)

نویسندگان :

ندا عابد¹،
دانشجوی دکترای زبان و ادبیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی¹
تعداد صفحات : 19
چکیده :

مطبوعات را رکن چهارم دموکراسی، چشم بینای جامعه و آیینه‌ی تمام نمای شرایط هر دوران تعریف کرده‌اند.همه این تعریف‌ها دال بر دو ویژگی هستند، نخست انعکاس شرایط موجود جامعه و دوم ابعاد آموزشی و سرگرم‌کنندگی. ویژگی‌هایی که بین نشریات کودکان و بزرگسالان مشترک است. اما آن چه انتشار نشریات کودکان و نوجوانان را در همه جای جهان – به خصوص در ایران – تبدیل به راه رفتن بر لبه تیغ می‌کند، نوشتن بزرگسالان برای کودکان است. که این خود مستلزم شناخت زبان مناسب ارتباط با کودکان، شناخت نیازها و دنیای ویژه کودکان است. ضمن این که فراز و فرودهای سیاسی و اجتماعی نیز همواره بر سرنوشت مطبوعات در جوامع مختلف به خصوص در کشورهای در حال توسعه تأثیر بسیار دارد. بر این اساس در این مقاله سعی شده تا شرایط نشریات کودک و نوجوان در دهه هفتاد ایران (یعنی سال های 1370 – 1379) مورد بررسی قرار گیرد. زیرا این دهه ویژگی های خاصی در تایخ معاصر ایران دارد .در این سالها ایران از جنگ هشت ساله رها شده و ایام سازندگی و شکوفایی اقتصادی و در نتیجه رونق فرهنگی و هنری آغاز می‌گردد. این سال‌ها، سال‌های ابتدایی تولد اینترنت که انقلابی در عرصه نیازها و ارتباطات جهانی ایجاد کرد نیز هست. در این دهه نقد ادبیات کودک رونق بسیار می‌گیرد که محل جلوه و حضور مباحث نقد ادبی نیز مطبوعات نوجوانان است. استفاده از اینترنت آرام آرام باب می شود و حضور ایران در محافل سیاسی و اجتماعی فرهنگی و هنری جهان رونق پیدا می‌کند. جشنواره‌های مطبوعات شکل می‌گیرند، پای نویسندگان و تصویرگران ایرانی به جشنواره‌های خارجی باز می‌شود و نقش مطبوعات به عنوان رابط بین ادبیات و هنر و یکی از مهم ترین ابزار آموزش با مخاطب کودک روز به روز پررنگ‌تر می‌شود.

موضوع : علوم انسانی
کلمات کلیدی : مطبوعات کودک و نوجوان – دهه هفتاد – تصویرگری – نشریات کوک و نوجوان – مجلات کودک
کلمات کلیدی انگلیسی: Children's press - seventies - illustration - cook and teenagers' publications - children's magazines
مراجع :
آبراهامیان، یرواند (1377)، ایران بین دو انقلاب، مترجمان: گل محمدی، احمد و فتاحی، محمدابراهیم، چاپ 28، تهران: نشر نی. آرین پور (1374)، از نیما تا روزگار ما (جلد سوم از صبا تا نیما)، چاپ اول، 1374، زوار. ابراهیمی، جعفر (شاهد)، 18 آبان 1395 – گفتگو با خبرگزاری ایبنا. استمپل،جان. دی(1387)، درون یک انقلاب، ترجمه منوچهر شجاعی، چاپ دوم ، تهران، موسسه خدمات فرهنگی رسا ابراهیمی، جعفر، چهره دیگر شعر کودک، کتاب ماه کودک و نوجوان، سال سوم، شماره‌ 27، صص 16 و 17. امجد، محمّد (1380)، ایران از دیکتاتوری سلطنتی تا دین سالاری، ترجمه مفتخری، حسین، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، تهران: انتشارات باز. بابایی، داوود علی (1393)، تاریخ 8 ساله ی ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد، جلد دوم، تهران: امید فردا. باقری، مهناز، رحماندوست، مصطفی، شفیعی، شهرام و محقق، جواد، کتاب ماه کودک و نوجوان، اردیبهشت 1378، شماره‌ 19. باقی، عمادالدین،(1373)، تحریر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی، چاپ اول، تهران، نشر تفکر باقی، عمادالدین،(1378)،انقلاب و تنازع بقا، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) جلایی پور، حمید رضا، (1378)، پس از دوم خرداد، چاپ دوم، کویر چیت سازی، الهه (بهمن 1387)، بررسی محتوای اجتماعی در ادبیات داستانی کودک دهه هفتاد، نشریه ی کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 162: 40. حجازی، بنفشه (1387)، ادبیات کودکان و نوجوانان ویژگی ها و جنبه ها، چاپ دهم، تهران: روشنفکران، ص 19. حجوانی، مهدی، 1376، ادبیات کودک و نوجوان بازی مار و پله، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره 8 . حجوانی، مهدی (بهار 1379)، سیری در ادبیّات کودک و نوجوان ایران پس از انقلاب، بخش اوّل (1358 – 1378)، پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ 20 . حجوانی، مهدی (تابستان 1379)، سیری در ادبیات کودک و نوجوان ایران، بخش دوم (1368- 1378)، پژوهشنامه کودک و نوجوان، شماره‌ 21. حجوانی،‌ مهدی (بهار و تابستان 1389)، بررسی و تحلیل سیر ادبیات کودک و نوجوان در ایران با نگاهی آسیب شناسانه به قالب های نقد، مجله علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک، سال اول، شماره‌ اول، ص 78. حجوانی، مهدی (بهار و تابستان 1394)، فراز و فرود شعر کودک و نوجوان ایران در سه دهه پس از انقلاب، ادب فارسی، شماره‌ 15: 86. حدادی طاقانکی، نادعلی (1388)، بررسی جلوه های دفاع مقدّس در ادبیّات کودک و نوجوان، پایان نامه ی کارشناسی ارشد، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد. خسرونژاد، مرتضی (زمستان 1384)، مفهوم کودکی و هدف ادبیات کودک، مجله ی علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، دوره ی 22، شماره‌ 4 (پیاپی 45). خواجه سروی، غلامرضا (1382)، رقابت سیاسی و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامیی دوره نشریه پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان (از سال 1374 تا 1386)، فصل نامه، تهران: مجموعه سالهای دهه هفتاد و هشتاد. دوره ی نشریه ی کتاب ماه کودک و نوجوان (از سال 1376 تا 1389)، ماهنامه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ خانه کتاب جمهوری اسلامی. دهخدا، علی اکبر (۱۳۵۱)، لغت نامه، ش مسلسل ۱۸۸، تهران: چاپ سيروس. دهقانی، محمّدعلی (اسفند 1379 و فروردین 1380)، کتاب نویسی کودک و نوجوان در بند دین و رابطه، کتاب ماه کودک و نوجوان، دوره ی نشریه ی کتاب ماه کودک و نوجوان (از سال 1376 تا 1389)، ماهنامه، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ خانه ی کتاب جمهوری اسلامی،‌ شماره های 41 و 42، صص 107 - 109. رحماندوست، مصطفی (اردیبهشت 1378)، مقاله تحولات ادبیات کودک و نوجوان در سال‌های پس از انقلاب، کتاب ماه کودک و نوجوان. رحماندوست، مصطفی – باقری، مهناز – محقق، جواد – شفیعی، شهرام (1378)، کتاب ماه کودک و نوجوان، اردیبهشت ماه، شماره 19 . رزازی، مریم (بهمن 1387)، نگاهی اجمالی به وضعیت ادبیات کودک و نوجوان در 30 سال پس از انقلاب، کتاب ماه کودک و نوجوان، (شماره‌ پیاپی136)-شماره 4 رضایی، محمد- تشویق فاطمه(بهار 1393)، بازخوانی سنجه های سرمایه های فرهنگی، مجله مطالعات و تحقیقات اجتماعی – دوره دوم، پیاپی 5 سیدی، حسین و همکاران (پاییز ۱۳۸۷)، پاسخ‌های ده کارشناس و نویسنده به ۶ پرسش درباره ی ادبیّات دینی کودک و نوجوان، پژوهش‌نامه ی ادبیّات کودک و نوجوان، شماره‌ 18، صص 43 - 63. سید محمد صادق الحسینی،(1378)، پدیده خاتمی، ترجمه رسول دریایی، چاپ اول، تهران، خانه اندیشه جوان شاه آبادی، حمیدرضا (۱۹ شهریور ۱۳۹۷)، نشست دو پنجره،‌ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، استان اردبیل، چاپ شده در سایت کانون. شعاری نژاد، علی اکبر (1375)، ادبیات کودکان، مؤسسه ی اطلاعات، چاپ 15: 5. عباسی، علی (اردیبهشت 1380)، میزگرد کارکرد نقد در ادبیات کودک، کتاب ماه کودک و نوجوان. غفّاری، سعید (۱۳۸۲)، گامی در ادبیّات کودکان و نوجوانان، تهران: نشر قلم. قاسم نیا، شکوه (پاییز 1374)، ویروس بزرگسالی در شعر کودک، پژوهش نامه ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ 2: 32. قریشی، محمدحسین (1385)، بررسی مشکلات ترجمه ی ادبیات کودکان، تهران: انتشارات صنم. قزل ایاغ، ثریا (1383)، ادبیات کودک و ترویج خواندن، تهران: سمت، ص 5. کاشفی خوانساری، علی، پا به پای نقد، نسخه ی قبل از چاپ، در انتظار چاپ در نشر ثالث. کاشفی خوانساری، علی - فخریان لنگرودی، فرزانه (1393)، مطبوعات کودک و نوجوان، تهران: انتشارات حوا. کاشفی خوانساری، سیدعلی، کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره‌ 14، صص 22 _ 25. کاشفی خوانساری، علی، مطبوعات کودک و نوجوان در جمهوری اسلامی ایران، 1398، تهران، چاپ اول، نشرآوران. کاشفی خوانساری، سیدعلی (شهریور 1381)، نقد ادبیات کودک و نوجوان در دو دهه قبل، کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 59. کامیاب، مرجان (زمستان 1391 و بهار 1392)، پیوند جامعه شناسی و ادبیات، فصل نامه ی تحلیلی پژوهشی کتاب مهر، شماره‌ 8: 33. گزارش محرمانه خانه کتاب جمهوری اسلامی، 1370. گفت و گوی نگارنده با علی کاشفی خوانساری، 28 فروردین 1400. گفت و گوی نگارنده با شهرام شفیعی، 20 فروردین 1400. مجله ی علمی پژوهشی مطالعات ادبیات کودک دانشگاه شیراز (بهار و تابستان 1396)، سال هشتم، شماره‌ اول، شماره‌ پیاپی 15. محمّدی، محمّد (1384)، ادبیّات کودک یا ادبیّات برای کودک، تهران: آرمان. محمدی، محمدهادی و قائینی، زهره (1368_ 1380)، تاریخ ادبیات کودک در ایران، جلد 1 تا 10، تهران: چیستا. محمدی، محمدهادی؛ قائینی، زهره (1394)، تاریخ ادبیات کودک در ایران، چاپ نخست، جلد دوم، ادبیات کودکان در روزگار نو (1340-1357)، تهران: چیستا. مقدس جعفری، محمدحسن؛ یعقوبی، علی؛ کاردوست، مژگان (تابستان 1386)، بوردیو و جامعه-شناسی ادبیات، مجله ی ادب پژوهی، شماره‌ 2. نشریه ی پژوهش نامه ی ادبیات کودک و نوجوان، شماره‌ 35. نشریه ی تحقیقات و اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، زمستان 1389، شماره‌ 63. نشریه ی علمی پژوهشی ادب فارسی، بهار و تابستان 1394، شماره‌ 15. 54- Ali Boozari/Mssoud Naseri Daryaee-children's Literature inp fran, 1961-2012 Bolognia Flfty Years of Children's Book From Around the World

---

تعداد بازدید از مقاله : 40
تعداد دانلود فایل : 8