بررسی «عنوان»در داستان های فلسفه برای کودکان با تکیه بر نقش عوامل برون متنی

Analyzing ''Title'' in philosophical stories for children considering the role of extra-textual factors

نویسندگان :

رقیه زمان پور¹، جهانگیر صفری²، حمید رضایی³،
دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه شهرکرد، ایران¹، استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه²، دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه پیام نور. تهران، ایران³
تعداد صفحات : 10
چکیده :

در داستان‌های فلسفه برای کودکان (فبک)، همه عناصر داستانی اعم از عنوان، درون‌مایه و شخصیت‌پردازی، ویژگی‎هایی متناسب با معیارهای برنامه فلسفه برای کودکان دارند و در راستای اهداف فلسفی این برنامه قرار می‌گیرند. عنوان در این داستان‌ها نیز ویژگی‌هایی متفاوت و منطبق بر معیارهای فبک دارد که برخی از آن‌ها همسو با ویژگی‌های عنوان در داستان‌های معمولی است و برخی در مغایرت با آن قرار دارد. استفاده از نام شخصیت‌ها در انتخاب عنوان، مطلق‌گرا نبودن عنوان، فاش نساختن محتوای داستان و پرهیز از قضاوت و القای اندیشه، از ویژگی‌های عنوان در داستان‌های فبک است. بررسی عنوان صد داستان فلسفی نشان می‌دهد که برخی از عوامل برون‌متنی که شامل باورها، هنجارها و ایدئولوژی‌های حاکم بر اندیشه نویسندگان است، بر انتخاب عنوان داستان‌ها تاثیرگذار بوده است و گاه در تقابل با معیارهای مذکور قرار می‌گیرد. اندیشه‌های مطلق‌گرایانه، غلبه رابطه فرادست- فرودست و عدم تحقق فردیت از عوامل برون‌متنی‌ مؤثر بر انتخاب عنوان داستان‌ها بوده است که عنوان این داستان‌ها را در تقابل با معیارهای فلسفه برای کودکان قرار می‌دهد.

چکیده انگلیسی :

In the philosophy for children stories, all elements of the story including the title, theme, and characterization, have features matching with the criteria of the philosophy program for children and are in line with the philosophical goals of this program. The title in these stories also has different characteristics and conforms to the criteria of philosophy for children, some of which are in line with the characteristics of the title in ordinary stories and some of which are in conflict with it. Using the names of the characters in choosing the title, not being absolutist in the title, not revealing the content of the story, and avoiding judgment and inducing thought, are among the characteristics of the title in philosophy stories for children. Examining the title of a hundred philosophical stories shows that some extratextual factors, which include beliefs, norms and ideologies governing the thoughts of the authors, have influenced the choice of the title of the stories and sometimes it is in conflict with the mentioned criteria. Absolutist ideas, the dominance of the superior-inferior relationship and the lack of individuality have been effective extratextual factors on the selection of the title of the stories, which puts the title of these stories in opposition to the standards of philosophy for children.

موضوع : علوم انسانی
کلمات کلیدی :
مراجع :
اسدزاده، هوشنگ و طباطبایی، سیده مریم (1396) داستان‌های فلسفی گیتی. تهران: آفتاب گیتی. اسماعیلی طاهری، حسن (1393) مجموعه داستان‌های بندانگشتی(10 جلدی). تهران: قانون‌مدار. بخیت، فاطمه و دیگران (1434ه.ق) «سیمایه العنوان فی قصیده «شب‌گیر» لاحمد شاملو و «لیل یفیض من الجسد» لمحمد درویش. مجله العلوم الانسانیه الدولتیه، العدد20، ص 19-37. بشیری، محمود و آقاجانی کلخوران، سمیه (1395) «بررسی تطبیقی دلالت عنوان در رمان‌های ادبیات پایداری با تکیه بر رمان‌های ام‌سعد و دا» متن‌پژوهی ادبی، سال20، شماره61، ص 93-115. جعفری، محمدتقی (1351) آفرینش و انسان، تهران: شرکت سهامی انتشار. خسرونژاد، مرتضی (1390) مجموعه داستان‌های فکری. مشهد: به‌نشر. دانشور، و همکاران (1391) تفکر و پژوهش پایه ششم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران. --------------- (1393) تفکر و سبک زندگی پایه هفتم. تهران: شرکت چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران. رستمی، کاوه (1398)، مجموعه داستان‌های فلسفی، تهران: پرکاس زمانپور، رقیه (1400) « بایسته‌های اقتباس در داستان های فلسفه برای کودکان از منظر کفایت فلسفی، نمونه تطبیقی و پژوهشی: دو رمان لیزا و کودک فیلسوف، لیلا»، دوفصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات کودک شیراز، انتشار آنلاین 15 آبان 1400. سهراب، معصومه (1372) 17 مقاله درباره ادبیات کودکان، تهران: شورای کتاب کودک. شارپ، آن‌مارگارت (1389) الف، داستان‌های فلسفی و کتاب‌های در کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان، نوجوانان (گفتگو با پیشگامان انقلابی نو در تعلیم و تربیت). به اهتمام سعید ناجی، ج،تهران:1 پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1386) زمینه اجتماعی شعر فارسی، تهران: زمانه و اختران شیخ الاسلامی، حسین و همکاران (1391) پرسش‌های نخستین، پاسخ‌های بی‌پایان. تهران: افق. شیری، قهرمان (1387) «نام‌گزینی در روزگار سپری شده دولت‌آبادی، کلیدهایی برای درک محتوای رمان، مجله علوم انسانی، دانشگاه الزهرا، شماره74، ص113-144. صالحی، سیده ساره ساداتی و راستگو، محمد و یوسفی، محمدرضا و طاهری، فاطمه سادات (1398) «بررسی عنوان داستان‌های جنگ حوزه کودک و نوجوان (دهه شصت و هفتاد)» فنون ادبی(علمی)، سال یازدهم، شماره2 (پیاپی27) تابستان 98، ص68-51. قائدی، یحیی و لطفی، نسرین (1397) مثنوی معنوی و فلسفه برای کودکان. تهران: مرآت. گراهام، آلن (1380) بینامتنیت، ترجمه پیام یزدان‌جو، تهران: مرکز. لیپمن، متیو (1389) کندوکاو فلسفی برای کودکان و نوجوانان (گفتگو با پیشگامان برنامه فبک). ج1، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. محمدی، ابراهیم و غفوری، عفت و حقدادی، عبدالرحیم (1393) « تحلیل تطبیقی عنوان داستان‌ها در آثار صادق هدایت و زکریا تامر» فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های ادبیات تطبیقی، دوره2، شماره 2(پیاپی4) پاییز و زمستان93، ص 191- 217 مرادی، ماریه مرادی و پروین، بهناز (1392)، زنگ فلسفه، تهران: نشر. مرعشی، منصور. (1388). « پویایی های اجتماع پژوهشی در برنامه آموزش فلسفه به کودکان» فرهنگ 69، بهار88، صص 109-149. مصباحی پور ایرانیان، جمشید(1358 ) واقعیت اجتماعی و جهان داستان، تهران: امیرکبیر. ملکی، حسن وحبیبی پور، مجید(1386). «پرورش تفکرانتقادی، هدف اصلی تعلیم وتربیت»، فصلنامه نوآوری های آموزشی، دوره ششم، شماره 19، ص93-108. میرصادقی، جمال(1376) عناصر داستان، تهران: شفا. ناجی، سعید (1394) داستان‌هایی برای کندوکاو فلسفی ج1 و 2. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ---------- (1394) کودک فیلسوف، لیلا. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. نوروزی، رضاعلی و عابدی درچه، منیره (1395) داستان‌های فکری برای کودکان ایرانی،ج2. تهران: یارمانا. ----------------( 1395) داستان‌های فکری برای کودکان ایرانی، ج3. تهران: یارمانا. نوروزی، رضاعلی و عابدی درچه، منیره و بدیعیان، راضیه ( 1395) مجموعه‌ داستان‌های فکری برای کودکان ایرانی، ج10. تهران: یارمانا. نوروزی، رضاعلی و عابدی درچه، منیره و درخشنده، نگین (1395)، داستان‌های فکری برای کودکان ایرانی، ج1. تهران: یارمانا. نوروزی، رضاعلی و عظمت‌مدارفرد، فاطمه ( 1395) داستان‌های فکری برای کودکان ایرانی، ج7. تهران: یارمانا. ---------------- ( 1395) داستان‌های فکری برای کودکان ایرانی، ج8. تهران: یارمانا. نیولی، گراردو (1395) « ثنویت»، ترجمه صغری خرسند امین، خردنامه، شماره 17، پاییز و زمستان 95. یاری دهنوی، مراد (1394) درآمدی بر برنامه فلسفه برای کودکان، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. Murris, Karin, (2008), “philosophy with children, the stingary and the Educative value of Disequilibrium” Journal of philosophy of Education, 42(3-4), 667-685

---

تعداد بازدید از مقاله : 66
تعداد دانلود فایل : 57